Hoe een dorpsmolenaar een complete molen in SketchUp tot leven bracht
Een indrukwekkend verhaal over eeuwenoud vakmanschap overbrengen met digitale 3D software.
Een ruim 160 jaar oude molen en een modern 3D-tekenprogramma als SketchUp: het lijkt misschien geen voor de hand liggende combinatie, maar voor Gerard Ensink werkt het perfect. Al vier jaar werkt hij aan een indrukwekkend project: het tot in detail in 3D reconstrueren van de korenmolen in Reutum, waar hij vrijwilliger is bij molenstichting De Vier Winden. En dat doet hij met niets anders dan SketchUp – en een flinke dosis enthousiasme en doorzettingsvermogen.
Van bouwtekening naar molenmodel
Het begon allemaal tien jaar geleden, toen Gerard een nieuw huis liet bouwen. Zijn jongere broer Eloy – architect van beroep – raadde hem SketchUp aan om mee te kijken in de bouwplannen. Dat werkte zo prettig dat hij het programma bleef gebruiken. Inmiddels werkt hij er al negen jaar mee en leerde hij alles zelf aan – onder andere met behulp van het boek ‘3D tekenen met SketchUp’ van Marian van Olst.
Detailtekening van een gietijzeren kamhouder
Waar veel mensen SketchUp gebruiken voor snelle concepten of interieurontwerpen, besloot Gerard een andere weg in te slaan. Hij wilde zijn molen tot in de kleinste details begrijpen, vooral omdat hij geen volledige molenaarsopleiding kon volgen. Dus begon hij, puur uit interesse, aan een digitaal model van de molen. Inmiddels is hij honderden uren verder – en hij verwacht er zeker nog heel wat uren aan te besteden voordat het 3D model écht vervolmaakt is.
Geen Extensions, wél geduld
Het model dat Gerard heeft opgebouwd is een technisch en visueel meesterwerk. Alles – echt alles – is met de hand nagetekend in SketchUp, zonder gebruik van Extensions of automatiseringen. Zelfs de rieten kap en de windzeilen heeft hij volledig opgebouwd uit losse driehoekjes. Alleen het toilet, de kantinetafel en de groepenkast zijn uit het 3D Warehouse geplukt – de rest is 100% eigen werk.
Rieten kap die volledig met losse driehoekjes is getekend
350 Losse tekeningen, 230 scènes: elk onderdeel van de molen zit erin. Van balken en pen-gatverbindingen tot tandwielen en kammen. Veel van die onderdelen zijn normaal gesproken niet of nauwelijks zichtbaar, maar in 3D kun je ze wél laten zien. En dat is precies wat Gerard doet. Om bijvoorbeeld de losse entiteiten beter weer te geven, geeft hij ze net een andere kleur. Zo ziet de kijker van het model dat het losse onderdelen zijn die naadloos met elkaar samenwerken. “Daar schuilt ook de kracht van 3D visualisatie met SketchUp. Ik laat nu dingen zien die je van buitenaf, maar zeker ook van binnenuit, niet kunt zien om te snappen hoe zo’n molen werkt. Door het per onderdeel en per scène in 3D weer te geven, lukt dat ineens wel.”, legt hij de kracht van SketchUp uit.
Detailtekening van de kapconstructie, zodat ook de onzichtbare delen van de molen getoond kunnen worden.
Elk nieuw onderdeel tekent hij uit op een los scèneblad, een soort van werkscène. “Zo kan ik het onderdeel in detail uittekenen en het vervolgens toevoegen op een nieuwe scène aan het 3D model. Zo kun je het 3D model onderdeel voor onderdeel opbouwen en grafisch weer laten geven aan andere vrijwilligers van de stichting of aan bezoekers die meer willen weten dan de standaard rondleiding die ze hier krijgen.”, legt hij uit.
Educatie op schermformaat
Zijn 3D-model is niet zomaar een technisch hoogstandje; het is ook een educatief hulpmiddel. “Als bezoekers na het bezichtigen van de molen echt de diepte in willen en vragen hebben over hoe de molen werkt, pak ik mijn laptop erbij.” zegt Gerard. “Dan hang ik die aan de tv en laat ik precies zien hoe alles draait, grijpt en samenwerkt.”
Detailtekening van de bovenas, waardoor men goed kan zien hoe alle onderdelen in elkaar grijpen
Zo wordt zijn model niet alleen een leerervaring voor zichzelf, maar ook voor collega’s, bezoekers en aspirant-molenaars. Waar de officiële molenaarsopleiding vrij breed is, is Gerard met zijn model juist de diepte in gegaan. En dat maakt het zó waardevol: zijn werk vult daarmee een unieke niche. “Er is waarschijnlijk geen molen op het 3D Warehouse te vinden die zo gedetailleerd is opgebouwd als de Vier Winden uit Reutum.”, sluit hij zijn betoog af.
Volledige 3D animatie waarbij de molen onderdeel voor onderdeel wordt opgebouwd om de werking van de molen volledig te begrijpen.
Van liefde voor techniek naar digitaal vakmanschap
Wat begon als een persoonlijk leertraject is uitgegroeid tot een digitaal eerbetoon aan molentechniek. Gerard Ensink laat zien dat SketchUp niet alleen geschikt is voor moderne architectuur, maar ook voor het bewaren en overbrengen van eeuwenoud vakmanschap. En het mooiste? Hij doet het helemaal zelf, gedreven door passie, nieuwsgierigheid en de wens om kennis te delen.
